Badania psychologiczne do pracy – każdy z nas chociaż raz o nich słyszał. Może to być konieczność ich wykonania przy rozpoczynaniu nowego zawodu albo sytuacja, w której pracodawca kieruje pracownika na takie testy w ramach profilaktyki. Co tak naprawdę kryje się za tym terminem? Czy to tylko formalność, czy może istotny element dbania o bezpieczeństwo i jakość pracy?
W jakich zawodach badania psychologiczne są niezbędne?
Badania psychologiczne do pracy są przede wszystkim narzędziem, które pozwala ocenić, czy dana osoba posiada odpowiednie predyspozycje psychiczne i zdolności do wykonywania konkretnego zawodu. Ich przebieg może się różnić w zależności od stanowiska, ale zazwyczaj składa się z wywiadu z psychologiem, testów psychologicznych i ewentualnie symulacji praktycznych sytuacji.
Na przykład testy psychologiczne dla kierowców z odpowiedziami zamkniętymi, czy testy aparaturowe skupiają się na ocenie szybkości reakcji, percepcji wzrokowej, zdolności koncentracji oraz odporności na stres. Kierowca zawodowy musi nie tylko dobrze radzić sobie za kierownicą, ale także podejmować decyzje w ułamku sekundy, co sprawia, że badania są niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa na drogach.
Badania kierowców – kiedy kierowca musi wykonać psychotesty?
Badania psychologiczne mają dwa podstawowe cele:
- Zapewnienie bezpieczeństwa.
- Zapobieganie sytuacjom stresogennym w pracy.
W zawodach takich jak: kierowcy, operatorzy maszyn czy pracownicy ochrony stres może prowadzić do poważnych konsekwencji. Badania pozwalają wykryć potencjalne problemy na wczesnym etapie, co pomaga pracodawcom, jak i pracownikom uniknąć poważnych komplikacji.
Warto też podkreślić, że badania psychologiczne do pracy nie są jedynie narzędziem kontrolnym. Właściwie przeprowadzone mogą wpłynąć na poprawę komfortu pracy, np. poprzez lepsze dopasowanie zadań do możliwości i predyspozycji danej osoby.
Odpowiednie badania profilaktyczne pracowników – obowiązek pracodawcy
Obowiązek przeprowadzenia takich badań dotyczy głównie zawodów wymagających szczególnych predyspozycji. Należą do nich m.in.:
- kierowcy zawodowi, w tym operatorzy pojazdów uprzywilejowanych, autobusy, ciężarówki, a także pojazdy przewożące materiały niebezpieczne;
- pracownicy na wysokości na masztach i wieżach antenowych;
- pracownicy na wiaduktach i mostach;
- piloci samolotów, śmigłowców, szybowców, balonów
- pracujący w obrębie promieniowania jonizującego do celów diagnostycznych i terapeutycznych w zakładach opieki zdrowotnej, z wyjątkiem przypadków dotyczących ratowania życia ludzkiego;
- pracujący przy wytwarzaniu, transportowaniu, wydawaniu i stosowaniu materiałów wybuchowych i samozapalnych.
W tych zawodach testy psychologiczne są niezbędne, aby upewnić się, że osoba podejmująca się danego zajęcia będzie w stanie wykonywać swoje obowiązki w sposób odpowiedzialny i bezpieczny. Więcej zawodów można znaleźć w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej.
Podstawa prawna badania psychologicznego
Pracodawcy są zobowiązani do kierowania pracowników na badania psychologiczne na podstawie przepisów Kodeksu pracy oraz specyficznych ustaw dotyczących poszczególnych zawodów. Zaniedbanie tego obowiązku może skutkować nie tylko karami, ale również poważnymi konsekwencjami w przypadku wypadków w miejscu pracy.
Dlaczego warto podejść do badań psychologicznych z otwartą głową?
Choć badania mogą wydawać się stresujące, w rzeczywistości są szansą na lepsze zrozumienie swoich możliwości i ograniczeń. Wykazują, że pracownik jest zdolny do wykonywania swoich obowiązków w sposób bezpieczny dla siebie i innych.
Dlatego, zamiast traktować je jako przeszkodę, potraktujmy badania psychologiczne do pracy jako inwestycję w siebie – bo w końcu zdrowie psychiczne i bezpieczeństwo to klucz do sukcesu w każdym zawodzie.
