Badania tarczycy – co warto wiedzieć

Tarczyca to gruczoł wydzielania wewnętrznego, którego praca wpływa praktycznie na każdy proces zachodzący w organizmie. Produkuje hormony regulujące metabolizm, rozwój i pracę układu nerwowego. Zaburzenia jej funkcjonowania dotykają milionów osób na całym świecie – w tym coraz częściej także ludzi młodych. Dlatego tak istotne są regularne badania tarczycy, które pozwalają wcześnie wykryć nieprawidłowości i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Rola tarczycy w organizmie

Tarczyca odpowiada za wytwarzanie hormonów T3 (trójjodotyroniny) i T4 (tyroksyny), których wydzielanie jest kontrolowane przez TSH – hormon tyreotropowy produkowany przez przysadkę mózgową. Substancje te wpływają m.in. na:

• tempo przemiany materii,
• poziom energii i gospodarkę cieplną organizmu,
• pracę serca i układu krążenia,
• rozwój układu kostnego i nerwowego,
• kondycję skóry, włosów i paznokci.

Dzięki prawidłowej pracy tarczycy czujemy się pełni energii, mamy stabilną masę ciała i dobrą koncentrację. Zaburzenia jej funkcji natychmiast odbijają się na zdrowiu i samopoczuciu.

Objawy chorób tarczycy

Choroby tarczycy dzielą się głównie na niedoczynność i nadczynność. Każda z nich daje nieco inne objawy:

• Niedoczynność tarczycy: przyrost masy ciała, spowolnienie metabolizmu, ciągłe zmęczenie, senność, zaparcia, obniżony nastrój, sucha skóra i wypadanie włosów.
• Nadczynność tarczycy: chudnięcie mimo dobrego apetytu, kołatania serca, nadmierna potliwość, nerwowość, drżenie rąk, bezsenność.
• Choroby autoimmunologiczne (np. Hashimoto): mogą początkowo przebiegać bezobjawowo, a dopiero po czasie powodować dolegliwości typowe dla niedoczynności.
• Wole guzkowe lub guzki tarczycy: widoczne zgrubienia w obrębie szyi, chrypka, uczucie ucisku w gardle.

Warto pamiętać, że objawy bywają niespecyficzne i łatwo je pomylić np. z przewlekłym zmęczeniem czy stresem. Tym bardziej istotne jest wykonanie badań, które pozwolą rozwiać wątpliwości.

Podstawowe badania hormonalne

Pierwszym krokiem w diagnostyce jest oznaczenie poziomu TSH Tarnów, czyli hormonu przysadki mózgowej regulującego pracę tarczycy. Odchylenia od normy sugerują zaburzenia czynności tego gruczołu.

Kolejnym etapem są badania:

• FT3 i FT4 – oceniają ilość wolnych hormonów tarczycy,
• anty-TPO i anty-TG – przeciwciała świadczące o chorobie Hashimoto lub innych schorzeniach autoimmunologicznych,
• kalcytonina – marker przy podejrzeniu raka tarczycy.

Dzięki tak szerokiemu panelowi możliwa jest dokładna ocena stanu zdrowia pacjenta i dobranie odpowiedniej terapii.

Badania obrazowe i dodatkowe

W niektórych przypadkach sama analiza krwi to za mało. Lekarz może zlecić dodatkowe badania:

• USG tarczycy – pozwala ocenić strukturę gruczołu, wielkość i obecność guzków,
• biopsję aspiracyjną cienkoigłową – wykonywaną w przypadku podejrzenia zmian nowotworowych,
• scyntygrafię tarczycy – badanie z użyciem izotopów, rzadziej stosowane, ale bardzo precyzyjne w ocenie czynności gruczołu.

Kiedy szczególnie warto zbadać tarczycę?

Na badania warto zgłosić się, gdy występują objawy wskazujące na zaburzenia pracy gruczołu, ale także profilaktycznie w kilku ważnych sytuacjach:

• u kobiet planujących ciążę lub będących we wczesnym etapie ciąży,
• u osób z chorobami autoimmunologicznymi (np. cukrzycą typu 1),
• w przypadku występowania chorób tarczycy w rodzinie,
• u osób w średnim i starszym wieku, gdy wzrasta ryzyko niedoczynności.

Regularne badania pozwalają wcześnie wykryć chorobę i uniknąć jej powikłań, takich jak zaburzenia płodności, choroby serca czy osteoporoza.

Jak przygotować się do badań

Większość badań hormonalnych wykonuje się rano, na czczo – po 8–12 godzinach przerwy od ostatniego posiłku. W dniu badania należy unikać intensywnego wysiłku i stresu. Niektóre leki mogą wpływać na wyniki (np. hormony tarczycy, suplementy z biotyną), dlatego warto skonsultować z lekarzem, czy należy je odstawić przed badaniem.

USG tarczycy nie wymaga specjalnego przygotowania, podobnie jak biopsja – choć warto wcześniej poinformować lekarza o przyjmowanych lekach przeciwkrzepliwych.

Badania tarczycy w nMedica Tarnów

W nMedica pacjenci mogą wykonać pełen zakres badań – od podstawowych testów laboratoryjnych TSH, FT3, FT4, aż po USG i dalszą diagnostykę. Wyniki są analizowane przez doświadczonych specjalistów, którzy zapewniają indywidualne podejście i w razie potrzeby kierują pacjenta na dalsze leczenie endokrynologiczne. Dzięki temu mieszkańcy regionu mogą liczyć na szybką, rzetelną i kompleksową opiekę w jednym miejscu.